საქართველო-დემოკრატიის ჩიხი
დღეს, 25 ნოემბერს საქართველოს XI მოწვევის პარლამენტის პირველი პლენარული სხდომა იმართება, თუმცა ეს მოვლენა არაერთი საკვანძო საკითხით, კრიტიკითა და დაპირისპირებით არის შემოსაზღვრული. ახალი მოწვევის პარლამენტი იწყებს მუშაობას, მაგრამ ის უკვე სერიოზული ლეგიტიმაციის კრიზისის წინაშე დგას.
პრეზიდენტის არყოფნა და კონსტიტუციური დავა
საქართველოს პრეზიდენტმა, სალომე ზურაბიშვილმა, პირველად უარი განაცხადა პარლამენტის პირველი სხდომის მოწვევაზე. მისი განმარტებით, სხდომის ჩატარება არის არაკონსტიტუციური შემდეგი მიზეზებით:
- მასობრივი საარჩევნო გაყალბება, რომელმაც არჩევნების ლეგიტიმაცია ეჭვქვეშ დააყენა.
- კონსტიტუციით, სხდომის მოწვევა პრეზიდენტის უფლებაა, ხოლო სხვა პირის მიერ ამ ფუნქციის შესრულება კანონდარღვევაა.
- მისი კონსტიტუციური დავა ჯერაც განხილვის მოლოდინშია საკონსტიტუციო სასამართლოში.
საპარლამენტო რეგლამენტის მიხედვით, პრეზიდენტის არყოფნის შემთხვევაში, სხდომას უხუცესი დეპუტატი უძღვება, რაც ამ შემთხვევაში „ქართული ოცნების“ წარმომადგენელ ლადო კახაძეზე გადადის.
ოპოზიციის ბოიკოტი და პროტესტი ქუჩაში
პარლამენტში ხუთი პოლიტიკური სუბიექტიდან მხოლოდ მმართველი პარტია „ქართული ოცნება“ გეგმავს სხდომაში მონაწილეობას. დანარჩენი პარტიები არჩევნების გაყალბებას აპროტესტებენ და უარს აცხადებენ დეპუტატების უფლებამოსილების აღიარებაზე.
- ოპოზიცია აცხადებს, რომ 26 ოქტომბრის არჩევნები გაყალბდა და ამტკიცებს, რომ მმართველი პარტია არ ასახავს საზოგადოების რეალურ ნებას.
- პარლამენტის შენობასთან გაშლილია კარვები და მიმდინარეობს საპროტესტო აქცია. დიპლომატიური კორპუსიც არ ესწრება პირველ სხდომას, რაც ხაზს უსვამს ქვეყნის დემოკრატიულ კრიზისს.
დასავლეთის რეაქცია და ლეგიტიმაციის კრიზისი
აღსანიშნავია, რომ საქართველოს მთავრობის არჩევნებში გამარჯვება არ მიულოცა არც ერთმა დასავლური დემოკრატიის ლიდერმა, გარდა უნგრეთის პრემიერ-მინისტრ ვიქტორ ორბანისა. ეს მიანიშნებს საქართველოს დემოკრატიული იმიჯის გაუარესებას საერთაშორისო არენაზე.
პოლიტიკური პროცესების გართულება და დემოკრატიული პროცესის დაყენება ეჭვქვეშ
ამ კონტექსტში, პარლამენტის მუშაობის დაწყება არა მხოლოდ ფორმალური ნაბიჯია, არამედ სერიოზული ტესტი ქვეყნის პოლიტიკური და დემოკრატიული განვითარებისათვის.
- ახალი მოწვევის პარლამენტი ვერ გახდება სრული ლეგიტიმაციის მქონე, თუ ძირითადი ოპოზიციური ძალები უარს იტყვიან მასში მონაწილეობაზე.
- საპროტესტო აქციები კი აჩვენებს, რომ საზოგადოებაში არსებობს მძლავრი უკმაყოფილება, რაც მომავალში უფრო მძიმე დაპირისპირებაში შეიძლება გადაიზარდოს.
სავარაუდო შედეგები და საერთაშორისო შეფასება
- თუ პარლამენტი მხოლოდ „ქართული ოცნების“ წარმომადგენლებით შეიქმნება, ის ვერ ასახავს ქვეყნის მოსახლეობის ფართო პოლიტიკური სპექტრის ნებას, რაც ახალ კრიზისს გამოიწვევს.
- საერთაშორისო საზოგადოება ამ პროცესებს კრიტიკულად შეაფასებს და შესაძლოა, ქვეყანაში დემოკრატიის დეგრადაცია შეაფასოს, რაც ნეგატიურად იმოქმედებს საქართველოს დასავლური ინტეგრაციის პერსპექტივებზე.
დასკვნა
XI მოწვევის პარლამენტის პირველი სხდომა მხოლოდ დასაწყისია იმ რთული პოლიტიკური პროცესისა, რომელიც საქართველოს მომავალს ელოდება. ამ პროცესის წარმატება დამოკიდებულია მმართველი პარტიისა და ოპოზიციის კომპრომისზე, საერთაშორისო საზოგადოების მხარდაჭერაზე და ქვეყანაში დემოკრატიული ინსტიტუტების გაძლიერებაზე. დრო გვიჩვენებს, იქნება ეს სხდომა პოლიტიკური კრიზისის დასასრული თუ მისი ახალი ფაზის დასაწყისი.
ტექსტის ავტორი AI
