ქართული ოცნებისა და ნაციონალური მოძრაობის მართვის პარალელები და მსგავსება
ქართული პოლიტიკის ისტორიაში ორი ყველაზე გამორჩეული პარტია, ქართული ოცნება და ნაციონალური მოძრაობა, ერთმანეთისგან განსხვავებულ გზებს გვთავაზობენ. თუმცა, ორივე მათგანი იყენებს მსგავს მმართველობით სტრატეგიებს, რომლებიც უფრო მეტად ემყარება ძალაუფლების შენარჩუნებასა და პოლიტიკური ოპონენტების წინააღმდეგ ბრძოლას, ვიდრე ქვეყნის რეალურ განვითარებასა და დემოკრატიულ მმართველობას.
საქართველოს პოლიტიკურ რეალობაში მრავალი პოლიტიკური ფიგურა გვხვდება, რომელთა სახეები ნაციონალური მოძრაობიდან უკვე კარგად არის ცნობილი. დღეს უდიდესი ნაწილი ქართული ოცნების სახეების, სწორედ ამ პარტიიდანაა გადასული, რაც განსაკუთრებულად იწვევს კრიტიკას და კითხვებს მათი კეთილსინდისიერების შესახებ. ამ ადამიანებს შეგვიძლია “პოლიტიკური მოხერხებულები” ვუწოდოთ, რადგან მათ ერთი პოლიტიკური იდეოლოგიიდან მეორეში მოხერხებულად გადაინაცვლეს, სადაც მათი მთავარი მიზანი, როგორც ჩანს, ძალაუფლების შენარჩუნება და გადარჩენა იყო, ვიდრე პრინციპებისა და ღირებულებების ერთგულება. ტერმინი “პარტიული მოხერხებულები” ნამდვილად კარგად გამოხატავს ამ პოლიტიკოსების უნარს, ადვილად და მოხერხებულად შეიცვალონ პოლიტიკური ბანაკები, იმ მიზნით, რომ შეინარჩუნონ თავიანთი ძალაუფლება და გავლენა. მათთვის არ აქვს მნიშვნელობა, რომელ პარტიაში არიან, მთავარია, რომ თავად რჩებიან ძალაუფლების ცენტრში.
„პოლიტიკური მოხერხებულების“ როლი:ერთგულება იდეებისთვის თუ ძალაუფლებისთვის?
ასეთი პოლიტიკოსები, რომლებიც ნაციონალური მოძრაობიდან ქართულ ოცნებაში გადავიდნენ, როგორც წესი, იმავე მიდგომებით მუშაობენ, რომლებიც ნაციონალურ მოძრაობაში ჰქონდათ. ისინი მჭიდროდ იყვნენ ჩართულნი წინა ხელისუფლების საკვანძო მმართველობის სტრუქტურებში და ხშირად კრიტიკის ობიექტები იყვნენ. მაგრამ ხელისუფლების ცვლილების შემდეგ, მათ მოხერხებულად გადაინაცვლეს ახალი პარტიის რიგებში, ამით კიდევ ერთხელ მტკიცდება, რომ ქართული პოლიტიკა დიდწილად სწორედ ამგვარი მიგრაციებით და არასტაბილურობით ხასიათდება.
ამ „პოლიტიკურად მოხერხებულებს“ ხშირად ვერ ენდობა ვერც ქართული საზოგადოება, და ვერც მათი ახალი პოლიტიკური თანამოაზრეები. მათი პოლიტიკური ერთგულება კითხვის ნიშნის ქვეშ დგება: რა არის „მოხერხებულების“ პრინციპი — ქვეყნის განვითარება, თუ უბრალოდ ძალაუფლების შენარჩუნება ნებისმიერ ფასად?
ამგვარი ფიგურების საქმიანობა პოლიტიკაში ხშირად დამახასიათებელია პირადი ინტერესებისკენ ორიენტირებით. მათ მიერ გადადგმული ნაბიჯები მიანიშნებს, რომ იდეოლოგიური ცვლილებები კი არ არის მათი მთავარი მიზანი არამედ- ძალაუფლება. ამ პოლიტიკოსების მონაწილეობა მთავრობის მუშაობაში უმეტესად არ უწყობს ხელს ქვეყნის წინსვლას, რადგან ისინი მემკვიდრეობით ინარჩუნებენ ძველ პოლიტიკურ ტაქტიკებსა და სტრატეგიებს, რომლებიც უფრო მეტად ემსახურებიან საკუთარი ძალაუფლების შენარჩუნებას, ვიდრე რეალურ რეფორმებს ან ქვეყნის დემოკრატიულ განვითარებას.
რა მსგავსებაა „ნაციონალური მოძრაობის“ და „ქართული ოცნების“ ხელისუფლებებს შორისძალაუფლების კონსოლიდაცია და სისტემის კონტროლი
ორივე პარტიის მმართველობის პერიოდში ძალაუფლების ცენტრალიზაცია გახდა მთავარი მახასიათებელი. ნაციონალურმა მოძრაობამ დაიწყო სასამართლო სისტემის რეფორმა, რომელიც პირველ ეტაპზე საკმაოდ პროგრესული იყო, მაგრამ საბოლოოდ სასამართლოს პოლიტიზირებამ უზრუნველყო პარტიის სრული კონტროლი სასამართლო ხელისუფლებაზე. ქართული ოცნება კრიტიკულად აფასებდა წინამორბედის რეფორმებს, მაგრამ რეალურად ხელისუფლებაში მოსვლის შემდეგ თავადაც შეინარჩუნა იგივე კონტროლი სასამართლო სისტემაზე. ბოლო წლებში საერთაშორისო ორგანიზაციებმაც არაერთხელ აღნიშნეს რომ სასამართლო დამოუკიდებლობის მიმართულებით ქვეყანაში არაფერი შეცვლილა.
მედიის კონტროლი და სიძულვილის ენა
ნაციონალური მოძრაობის მმართველობის პერიოდში, ხელისუფლება მკაცრად აკონტროლებდა მედიას და ზეწოლას ახორციელებდა კრიტიკულ ჟურნალისტებზე. ეს პრესის თავისუფლების ინდექსში საქართველოს ნაკლებად პოზიტიურ ადგილზე აყენებდა. ქართული ოცნება კი ხელისუფლებაში მოსვლამდე ამომრცევლებს მედიის თავისუფლებას პირდებოდა, ხელისუფლებაში მოსვლიდან რამდენიმე წელიწადში ქვეყანა კვლავ სიტყვის თავისუფლების და მედიის ცენზურის პრობლემების წინაშე აღმოჩნდა. ხელისუფლების მედიაზე ზეწოლა და ოპოზიციური არხების მიმართ მკაცრი სანქციები კვლავ აქტუალურია. გარდა ამისა, ქართული ოცნების მიერ სიძულვილის ენის გამოყენება საჯარო გამოსვლებში, კრიტიკული ოპოზიციის „მტრის ხატად“ შექმნა და საზოგადოების გახლეჩვა, არსებითად არ განსხვავდება ნაციონალური მოძრაობის პოლიტიკისგან, უფრო მეტიც ერთი-ერთში გავს.
დაპირებების შეუსრულებლობა და კრიტიკისგან თავდაცვის ტაქტიკები
ნაციონალურმა მოძრაობამ ხელისუფლებაში მოსვლისას გამოიყენა ხალხის იმედგაცრუება შევარდნაძის მმართველობის მიმართ. ქართული ოცნებამ ხელისუფლებაში მოსასვლელად კი ნაციონალური მოძრაობის მიმართ იმედგაცრუებული საზოგადოებრივი განწყობა გამოიყენა. ამ მეთოდს ორივე პარტია იყენებს არა პოზიტიური რეფორმებისა და ინოვაციური მიდგომების გზით, არამედ წინა ხელისუფლების შეცდომებისა და წარუმატებლობის მუდმივი შეხსენებით, რათა ამით მოიზიდონ მხარდამჭერები. ეს არის ერთგვარი „წინა მტრის“ ხატის გამოყენება, რაც საზოგადოებაში შიშს და უკმაყოფილებას იწვევს წარსულის მიმართ, იმის მაგივრად, რომ შესტავაზონ ხალხს მკაფიო და ძლიერი ხედვა მომავლისთვის.
ახალი დაპირებების გაცემა სწორედ ამ იმედგაცრუების ფონზე ხდება . ნაციონალური მოძრაობის მმართველობის ბოლოს, საზოგადოებაში გაჩნდა შიშები და უკმაყოფილება რეჟიმის მიმართ, რაც ქართული ოცნების გამარჯვების წინაპირობა გახდა. მაგრამ იგივე ტაქტიკას იყენებს ახლა ქართული ოცნება — ის მუდმივად ახსენებს წინა რეჟიმის სისუსტეებს ამომრჩეველს და ამით ცდილობს დღევანდელი პრობლემების გადაფარვას. ეს იმის მანიშნებელია, რომ ქვეყანაში რეალურად არ არსებობს დებატები მომავლის სტრატეგიაზე, არამედ მხოლოდ წარსულზე გამოდევნებული შიში დომინირებს.
პოლიტიკური ანგარიშსწორება და დაუსჯელობის სინდრომი
ორივე პარტიის მმართველობის პირობებში პოლიტიკური ოპონენტების წინააღმდეგ ანგარიშსწორება და სასამართლოს გამოყენება პოლიტიკური ბრძოლის იარაღად რჩება. ნაციონალურმა მოძრაობამ ერთ-ერთი ყველაზე მწვავე პოლიტიკური რეპრესიები განახორციელა თავის ოპონენტებზე, მაგრამ ქართული ოცნების პირობებშიც მრავალი საქმე იყო პოლიტიკური მოტივით აღძრული, რაც აჩენს შეკითხვას – როდის დასრულდება ეს პრაქტიკა?
ორივე მმართველობა მუდმივად გვთავაზობს დაუსჯელობის სინდრომს, სადაც მაღალი თანამდებობის პირები და მათთან დაკავშირებული ადამიანები იშვიათად აგებენ პასუხს დანასაულებზე. ეს განსაკუთრებით აქტუალური იყო ნაციონალური მოძრაობის დროს, მაგრამ ქართული ოცნების დროსაც მსგავსი პრაქტიკა გრძელდება, სადაც გავლენიან ადამიანებს, რომლებმაც კანონდარღვევა ჩაიდინეს სისხლის სამართლებრივი დევნა არ ეხებათ .
ქართული ოცნებისა და ნაციონალური მოძრაობის მმართველობებს შორის მრავალი მსგავსებაა. მიუხედავად იმისა, რომ ისინი ერთმანეთთან დაპირისპირებულ პოლიტიკურ ძალებად გვევლინებიან, ორივე პარტია პრაქტიკაში ერთნაირ სტრატეგიებს იყენებს ხელისუფლების შესანარჩუნებლად. ამ სტრატეგიებს შორის არის ძალაუფლების კონსოლიდაცია, მედიისა და სასამართლოს კონტროლი, დაპირებების შეუსრულებლობა და პოლიტიკური ანგარიშსწორება. საზოგადოებისთვის არჩევანი, ფაქტობრივად, არ არსებობს — ის უბრალოდ ერთგვარი ძალაუფლების გადაცემის მოწმეა, ხოლო დემოკრატიული მმართველობის ძირითადი პრინციპები კვლავ ილუზია რჩება.
სტატია და ფოტო AI
ფოტოს აღწერა – გამოსახულება სიმბოლურად ასახავს ქართული პოლიტიკის ორ მთავარ პარტიას: “ქართული ოცნება” და “ნაციონალური მოძრაობა.” ორი დიდი პარტიული ბანერი დომინირებს სურათის მარცხენა და მარჯვენა მხარეებზე. მათ შორის დგას ფიგურა, რომელიც ხელში ორ ნიღაბს იჭერს, რაც პოლიტიკურ მიგრაციასა და ძალაუფლების გადანაწილებას ასახავს. ფიგურა აღნიშნავს „პარტიულ მოხერხებულებს“ — პოლიტიკოსებს, რომლებიც მარტივად იცვლიან პოლიტიკურ პარტიებს.
ცის ფონზე, მუქი ღრუბლები პოლიტიკურ დაძაბულობასა და რთულ სიტუაციას ასახავს. უკანა ხედზე ჩანს დაყოფილი საზოგადოება, რომელიც ყურადღებით აკვირდება მოვლენებს. გამოსახულებაში ასევე ჩნდება subtle ელემენტები, რომლებიც ასახავს მედიის კონტროლს, სასამართლოს გავლენას და დაუსრულებელ პოლიტიკურ დაპირებებს.მთელი სცენა სერიოზულ, კრიტიკულ და დაფიქრებულ ატმოსფეროს ქმნის.მარჯვნივ მოთავსებული ორი პატარა დროშა შესაძლოა უნებლიედ ქმნის რუსეთის დროშასთან ასოციაციას, რაც შესაძლოა სიმბოლურად გამოხატავდეს რუსეთის გავლენას ქართულ პოლიტიკაზე.
