ზალკალიანი სუსტი დიპლომატიური პოზიციით გამოდის, რადგან ის რეალურ პრობლემებს აყალბებს და ცდილობს, ვითარება შერბილებულად წარმოაჩინოს. მისი განცხადებები არ შეესაბამება ამერიკის მკაფიო გზავნილს, რომელიც საქართველოს დემოკრატიული კურსის გადახვევაზეა ორიენტირებული, რაც ზალკალიანის დიპლომატიურ შეფასებას კიდევ უფრო სუსტს ხდის.
ბოლო პერიოდში, საქართველოსა და ამერიკის შეერთებულ შტატებს შორის ურთიერთობები მძაფრი დაძაბულობის ქვეშაა. ეს ვითარება მას შემდეგ გაღრმავდა, რაც აშშ-მ საქართველოსთან ურთიერთობების ტოტალური გადახედვის გადაწყვეტილება მიიღო და გამოაცხადა სანქციების სერია, მათ შორის პრემიერ-მინისტრ ირაკლი კობახიძის მიღებაზე მიწვევის გაუქმება და ბიძინა ივანიშვილის შესაძლო დასანქცირება. ამ ფონზე, საქართველოს ელჩმა აშშ-ში, დავით ზალკალიანმა, კომენტარი გააკეთა ურთიერთობების აღდგენის აუცილებლობის შესახებ, რასაც სტრატეგიული პარტნიორები მსგავს სიტუაციებში გულწრფელი დიალოგით აგვარებენ.
ქართულ-ამერიკული ურთიერთობების ისტორიული კონტექსტი
საქართველოსა და აშშ-ს შორის ურთიერთობები ბოლო 32 წლის განმავლობაში ღრმა და მრავალმხრივია. ამერიკა საქართველოსთვის იყო ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი პარტნიორი როგორც სამხედრო, ისე ეკონომიკური და დემოკრატიული თვალსაზრისით. ამერიკული დახმარება გადამწყვეტი იყო მრავალი რეფორმის გატარებაში, რაც ქვეყანაში დემოკრატიისა და ეკონომიკური განვითარების სტიმულირებას ემსახურებოდა.
პარტნიორობა კი ბოლო წლებში კატასტროფულად გაფუჭდა. განსაკუთრებით კრიტიკულია ამერიკული მხარის კომენტარები საქართველოზე, როდესაც ქვეყნის დემოკრატიული განვითარების კურსის ცვლილებაზე და რუსეთთან მჭიდრო ურთიერთობების აღდგენაზეა საუბარი. უკიდურესი დაძაბულობის მიზეზები ბევრია- სანქციების მუქარა და პრემიერის მიწვევის გაუქმება: ერთ-ერთი ყველაზე თვალსაჩინო ნიშანი, რომელიც დაძაბულობას ადასტურებს, არის ირაკლი კობახიძის მიწვევის გაუქმება ჯო ბაიდენის მიღებაზე. ეს ნაბიჯი აიხსნება საქართველოს ხელისუფლების მიმართ მზარდი უკმაყოფილებით, რომელიც დასავლეთთან დაშორებასა და რუსეთთან ურთიერთობების აღდგენას უკავშირდება. ასევე, ბიძინა ივანიშვილის შესაძლო დასანქცირება კიდევ უფრო ამძაფრებს ამ სიტუაციას.ყველაფერი კი გაართულა პარტნიორების წინააღმდეგ დეზინფორმაციის გავრცელებამ: აშშ-მ მკაფიოდ გამოხატა უკმაყოფილება იმ დეზინფორმაციის კამპანიების მიმართ, რასაც საქართველოს ხელისუფლება და მასთან დაკავშირებული მედია ორგანიზაციები აკეტებენ ბოლო წლების განმავლობაში. ეს მნიშვნელოვანი ფაქტორი გახდა პარტნიორობის კრიზისის მიზეზი, რის შემდეგაც ამერიკულმა მხარემ გადაწყვიტა საქართველოსთან პოლიტიკას კრიტიკულად გადახედოს.
დემოკრატიული კურსის გადახვევა ერთ-ერთი მთავარი დამაზიანებელი ფაქტორია პარტნიორ ქვეყნებს შორის ურთიერთოობების. საქართველოს დასავლური კურსის დასუსტებამ, განსაკუთრებით ბოლო პერიოდში, გააძლიერა დასავლური ინსტიტუტების კრიტიკა. “რუსული კანონის” ინიციატივამ 2023 წელს, რომელმაც ფართო პროტესტი გამოიწვია, აშშ-სა და სხვა დასავლეთის ქვეყნების შეშფოთება გამოიწვია.
აშშ-ში საქართველოს ელჩის დავით ზალკალიანის როლი ამ პროცესში
კრიტიკულად მნიშვნელოვანია, რომ ელჩი უკეთესად წარმართავდეს ქვეყნის დიპლომატიურ პოლიტიკას . როგორც დიპლომატმა მკაფიოდ დააფიქსიროს პოზიციები საქართველოს მთავრობაში არსებული დემოკრატიული კურსის გადახვევისა და დასავლური ღირებულებების უგულებელყოფის ფონზე. ზალკალიანის ქმედებები ამ ფონზე უფრო მორგებულია ვითარების შერბილებასა და პასუხისმგებლობის არიდებაზე, ვიდრე პრობლემის მოგვარებაზე, რაც მის დიპლომატიურ როლს სუსტს და არაეფექტურს ხდის, უფრო მეტიც აზიანებს.
დავით ზალკალიანის როლი საქართველოსა და აშშ-ს შორის უკიდურესად დაძაბული ურთიერთობების ფონზე არაადეკვატურია. ზალკალიანი, როგორც საქართველოს ელჩი აშშ-ში, უნდა წარმოადგენდეს ქვეყნის ინტერესებს და არა პარტიულ მიზნებს. რეალისტურად უნდა შეაფასოს შექმნილი კრიზისი. თუმცა მისი განცხადებები უფრო სიტუაციის შერბილებაა და ვითარების მორიგების ფარისევლური მცდელობა.
ზალკალიანი ვერ ან უფრო არ ცდილობს აღიქვას ამჟამინდელი კრიზისის სირთულეები სწორად. მის რიტორიკაში ხშირად ისმის გაუგებრობისა და სიტუაციის დროებითობის ხაზგასმა. ეს კი იმ რეალობას საერთოდ ცდება რომელშიც საქართველო და აშშ იმყოფებიან. მისი “გაუგებრობის” გამარტივება და ფოკუსი დიალოგზე მხოლოდ დროის გაჭიანურების მცდელობას ჰგავს, რაც რეალურ გამოსავალს ვერ გვთავაზობს.
ამ ეტაპზე საქართველოსა და აშშ-ს შორის ურთიერთობები უკვე სისტემურ კრიზისშია, რომელსაც მხოლოდ დიალოგი ვერ მოაგვარებს. ზალკალიანი სუსტი დიპლომატიური პოზიციით გამოდის, რადგან ის რეალურ პრობლემებს აყალბებს და ცდილობს, ვითარება შერბილებულად წარმოაჩინოს. მისი განცხადებები არ შეესაბამება ამერიკის მკაფიო გზავნილს, რომელიც საქართველოს დემოკრატიული კურსის გადახვევაზეა ორიენტირებული, რაც ზალკალიანის დიპლომატიურ შეფასებას კიდევ უფრო სუსტს ხდის.
მისი განცხადება ვერ ასახავს იმ სირთულეებს, რომლებიც არსებული კრიზისის საფუძველშია. დიალოგი მნიშვნელოვანი ინსტრუმენტია, მაგრამ მხოლოდ დიალოგის მეშვეობით ამ პრობლემების მოგვარება შეუძლებელია, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც კრიზისი დაკავშირებულია ისეთ ფუნდამენტურ საკითხებთან, როგორიცაა საქართველოს დემოკრატიული კურსის ცვლილება, მედიასივრცის კონტროლი და დასავლური ღირებულებებისგან დაშორება.
ამ ყველაფრის ფონზე მარტივი მისახვედრია რა გველის. თუ ბიძინა ივანიშვილს სანქციები დაეკისრება, ეს კიდევ უფრო გააღრმავებს საქართველოსა და ამერიკას შორის კრიზისს. სანქციების დაწესება პირდაპირი და ნათელი გზავნილია მსოფლიოს ცივილიზებული სამყაროსთვის, რომ საქართველო უფრო მეტად მიდის ავტორიტარული და ანტიდემოკრატიული გზით.
საქართველო უნდა დაუბრუნდეს დემოკრატიული განვითარების გზას, წინააღმდეგ შემთხვევაში დასავლეთის მხარდაჭერა, რომელსაც დიდი მნიშვნელობა აქვს ქვეყნის უსაფრთხოებისა და ეკონომიკური განვითარებისთვის, სულ კიდევ უფრო შემცირდება.
დასკვნა
საქართველოსა და აშშ-ს შორის ურთიერთობების კრიზისი მწვავეა და მხოლოდ “გულწრფელი დიალოგის” მოწოდებებით ის ვერ გადაწყდება. საჭიროა რეალური პოლიტიკური ნაბიჯების გადადგმა საქართველოს მთავრობის მხრიდან, რაც ამერიკის მხარდაჭერის აღდგენას უზრუნველყოფს. ზალკალიანის განცხადებები ადასტურებს, რომ ეს ურთიერთობა ღრმა და მნიშვნელოვანი იყო, თუმცა მისი აღდგენა რეალურ პოლიტიკურ ცვლილებებზეა დამოკიდებული.
ტექსტის ავტორი AI
აქ შეგიძლიათ წაიკითხოთ ზალკალიანის პირველი კომენტარი მას შემდეგ რაც პრემიერ კობახიძეს აშშ-ს პრეზიდენტმა მიწვევა გაუუქმა.
“სტრატეგიულ პარტნიორებს შორისაც არის ხოლმე გაუგებრობები, მაგრამ ამას სჭირდება ძალიან გულწრფელი დიალოგი, შეფასება, – ამბობს აშშ-ში საქართველოს ელჩი დავით ზალკალიანი აშშ-სა და საქართველოს შორის უკიდურესად დაძაბული ურთიერთობების შეფასებისას. აშშ-ს საქართველოსთან ურთიერთობების ტოტალური გადახედვა აქვს დაანონსებული, გამოაცხადა სანქციების და პროგრამების დაფინანსების შეწყვეტის შესახებ რამდენიმე გადაწყვეტილება, ჯო ბაიდენის მიღებაზე მიწვევა გაუუქმეს საქართველოს პრემიერ-მინისტრ ირაკლი კობახიძეს და როგორც “ამერიკის ხმა” იტყობინება, მიღებულია “ქართული ოცნების” საპატიო თავმჯდომარის ბიძინა ივანიშვილის სანქცირების გადაწყვეტილება. აშშ-ის მკაფიო გზავნილია, რომ საქართველოს ხელისუფლებამ უნდა შეწყვიტოს პარტნიორების წინააღმდეგ დეზინფორმაციის გავრცელება და დაუბრუნდეს დემოკრატიული განვითარების გზას.
ამ ფონზე, საქართველოს ელჩი გამოთქვამს რწმენას, რომ აშშ-სა და საქართველოს შორის “გაუგებრობა” აღმოიფხვრება.
„მექნება ძალიან გულწრფელი საუბარი ჩვენს ამერიკელ მეგობრებთან. სტრატეგიულ პარტნიორებს შორისაც არის ხოლმე გაუგებრობები, მაგრამ ამას სჭირდება ძალიან გულწრფელი დიალოგი, საუბრები, შეფასება, რათა მომავალში თავიდან ავიცილოთ ამგვარი ფაქტები ურთიერთობებში. ამერიკასთან ჩვენ მრავალწლიანი ურთიერთობა გვაკავშირებს, ეს ურთიერთობა 32 წელზე მეტს მოიცავს და ამ ხნის განმავლობაში ჩვენ მუდმივად ვსაუბრობდით ამ ურთიერთობების გაღრმავებაზე. ეს ფაქტებით იყო გამყარებული, მათ შორის კონტრიბუციით, რომელიც ჩვენმა სამხედროებმა ამერიკელი ჯარისკაცების მხარდამხარ გაიღეს საერთაშორისო მისიებში, საკუთარი სიცოცხლის ფასად. ვფიქრობ, ეს არის სწორედ ის საწინდარი, რაც გვაკავშირებს, როგორც პოლიტიკურ, ისე სამხედრო პოლიტიკური თვალსაზრისით და არა მხოლოდ. ამ წლების განმავლობაში ჩვენი ურთიერთობა იყო ძალიან ღრმა ეკონომიკური თვალსაზრისითაც. სწორედ ეს არის თემები, რაზეც უნდა ვისაუბროთ.
ასეთი გაუგებრობები როდესაც ხდება, ამას სჭირდება შესაბამისი კომუნიკაცია, ჩართულობა. ღიად ვამბობ, რომ ქართული მხარე ამ საუბრებისთვის, ჩართულობისთვის მზად არის. მე ამაზე დღესაც მქონდა კომუნიკაცია ამერიკელ პარტნიორებთან. ხვალ ვაშინგტონში დავბრუნდები და ეს საუბრები აუცილებლად გაგრძელდება, რათა ყველა გაუგებრობას და კითხვის ნიშანს გაეცეს პასუხი. ეს არავის ახარებს. მე ვიცი ჩვენი პარტნიორების გულისტკივილი ამასთან დაკავშირებით. ჩვენც ძალიან გვტკივა გული ამაზე. ვიმეორებ, რომ აუცილებელია მუდმივი დიალოგი. დარწმუნებული ვარ, აუცილებლად დავძლევთ ამ გაუგებრობას და დავუბრუნდებით არა იმ მდგომარეობას, რაშიც ვიყავით, არამედ იმ მდგომარეობას, რასაც იმსახურებს ამერიკასა და საქართველოს შორის სტრატეგიული პარტნიორობა“, – განაცხადა, საზოგადოებრივი მაუწყებლის ცნობით, ზალკალიანმა.
