2012 წლის პირველი ოქტომბერი – თარიღი, როცა “ქართულმა ოცნებამ” 12 წლის წინ, არჩევნებში შთამბეჭდავი უპირატესობით დაამარცხა “ნაციონალური მოძრაობა”, უმრავლესობით მოვიდა ხელისუფლებაში და პოლიტიკური დინამიკა საქართველოში მოულოდნელად შეცვალა.
თუმცა, როგორც ჩანს, გუშინ, პირველ ოქტომბერს, ხალხს ოცნების გამარჯვების აღსანიშნად საქმე აღარ ჰქონდა . დღის მთავარი თემა ნიკა გვარამიას პოლიტიკური პრეზენტაცია იყო. გვარამიამ “დღის სინათლე ისე მოიპარა”, თითქოს მისი წარსული მმართველობის დროს პატიმრების წამება, მედიაზე ზეწოლა და ტელევიზიების დარბევა საერთოდ არასდროს მომხდარა.
გვარამიამ საკუთარ გამოსვლებში, განსაკუთრებულად გაუსვა ხაზი სტუდენტების, დევნილების, პატიმრების და ჯარისკაცების საკითხებს. ოპტიმისტური, თითქოს ახალი, მაგრამ კარგად დავიწყებული ძველი გზავნილებით.
„მომავალი თქვენია,“ ნიკა გვარამია ცდილობს გადაფაროს და საზოგადოებას დაავიწყოს იმ ძალის მმართველობისას არსებული სისტემური პრობლემები, რომლის გენერალური პროკურორი და განათლების მინისტრიც იყო. მისი ეს დაპირებები თითქოს გათვლილია იმაზე, რომ საზოგადოების მეხსიერებიდან ამოიშალოს პატიმრების წამება, კორუფცია და მედიაზე ზეწოლა. როდესაც ნიკა გვარამია ახალგაზრდებს განათლების ხელმისაწვდომობას და რეფორმებს ჰპირდება, მნიშვნელოვანია გავიხსენოთ, რომ ის იყო განათლების მინისტრი სააკაშვილის ხელისუფლების დროს. მისი მაშინდელი რეფორმები და ცვლილებები ხშირად იწვევდა კრიტიკას როგორც განათლების ხარისხის, ასევე სისტემის პრობლემების გამო. საინტერესოა, რატომ უნდა დავუჯეროთ მის ახალ დაპირებებს, როდესაც წარსულში ჰქონდა შანსი, ეს ყველაფერი გაეკეთებინა, მაგრამ არ გააკეთა.
გვარამიას დაპირება დევნილების მშვიდობიან დაბრუნებაზე ევროკავშირში გაწევრიანების კონტექსტში, შეიძლება ვინმეს მოეჩვენოს იდეალურად, მაგრამ არარეალურია. ევროკავშირში გაწევრიანება , საქართველოსთვის ცხადია სტრატეგიული მიზანია, უბრალოდ ეს არ არის დევნილების დაბრუნების პირდაპირი გზა აფხაზეთსა და სამაჩაბლოში -სამხრეთ ოსეთში. ევროკავშირთან ინტეგრაციამ შეიძლება მხოლოდ გრძელვადიან კონტექსტში შექმნას უკეთესი საერთაშორისო პირობები და მოლაპარაკებების გარემო, რის შემდეგაც თავად ოკუპირებულ ტერიტორიაზე მცხოვრებმა მოსახლეობამ გადმოდგას შემხვედრი ნაბიჯები. დევნილების დაბრუნება დაკავშირებულია რთულ გეოპოლიტიკურ და უსაფრთხოების საკითხებთან, რომლებიც დღეს უფრო საერთაშორისო შუამავლობასა და რუსეთის ფაქტორზეა დამოკიდებული, ვიდრე ევროკავშირში გაწევრიანებაზე. რუსეთის უკრაინასთან დამარცხების შემთხვევაში კი ტერიტორიების დაბრუნების შანსები იზრდება. შესაბამისად, გვარამიას ეს დაპირება დამაჯერებლობას მოკლებულია და უფრო პოლიტიკური ლოზუნგის სახე აქვს, ვიდრე რეალური და განსახორციელებელი გეგმის.
ნიკა გვარამიამ პატიმრებთან ბოდიში მოიხადა და პირობა დადო, რომ მათი უფლებები დაცული იქნება- მაგრამ მოდი, არ დაგვავიწყდეს, ვინ იყო ნიკა გვარამია ნაციონალური მოძრაობის ხელისუფლებაში ყოფნის დროს. ეს ის ხელისუფლებაა, რომლის პერიოდში პატიმრების წამება და მკვლელობები გამუდმებით ხდებოდა, მაღალჩინოსნები კი კორუფციაში იხრჩობოდნენ. გვარამიას როლი მოქალაქეების სისტემურ ტერორში საკმაოდ მაღალი იყო. ამ პერიოდში ის მედიაზე ზეწოლის, კრიტიკული ტელევიზიების და სხვა მედიასაშუალებების “დარბევის” (პირდაპირი და ირიბი გაგებით ) ერთ-ერთი მთავარი შემოქმედი იყო. მისი ქმედებები არაერთხელ გახდა უფლებადამცველი ორგანიზაციების კრიტიკის საგანი, რაც კიდევ ერთხელ ბადებს ეჭვებს მის ახალ პოლიტიკურ დაპირებებთან დაკავშირებით. გვარამიას წარსული და აწმყო ერთმანეთთან სრულ დისონანსშია. დღეს, ის საუბრობს როგორც დემოკრატიული და პროდასავლური ღირებულებების მხარდამჭერი, მაგრამ, მისი წარსული პოლიტიკურ სისტემაში, რომელიც ადამიანის უფლებებს სისტემატურად არღვევდა, არ გვაძლევს საშუალებას, ეს სიტყვები სერიოზულად მივიღოთ, იმის მიუხედავად რომ ის საკმაოდ დამაჯერებელია.
ნიკა გვარამია არის საკმაოდ საინტერესო ფიგურა, რომელიც ცდილობს პოლიტიკურ გამოსვლებში ახალი იმიჯი შეიქმნას, მაგრამ წარსულში ჩადენილი შეცდომები და იმ ხელისუფლების გუნდის წევრობა , რომელიც სასტიკი მეთოდებით მართავდა ქვეყანას, აყენებს ეჭვქვეშ მის იდეებს და დაპირებულ რეფორმებს. თუმცა ყველაფერი შესაძლებელია…
დასავლეთის დემოკრატიულ ქვეყნებში, პოლიტიკაში დაბრუნება იმ ადამიანებისთვის, ვინც წარსულში სერიოზულ შეცდომებს უშვებდა, დიდი გამოწვევაა , როგორც საზოგადოებისთვის, ასევე თავად პოლიტიკოსებისთვის. ასეთ შემთხვევებში, მედია და საზოგადოება განსაკუთრებულ ყურადღებას ამახვილებს ამ პოლიტიკოსების წარსულზე და პასუხისმგებლობის აღება მათი მხრიდან მხოლოდ ფორმალური ბოდიშით არ შემოიფარგლება.
ევროპულ სახელმწიფოებში, პოლიტიკოსების წარსული ქმედებებისადმი საზოგადოების რეაქცია მკაცრია – თანამდებობაზე ყოფნისას დაშვებული შეცდომები, განსაკუთრებით ადამიანის უფლებების დარღვევები, კორუფცია ან მედიაზე ზეწოლა, შეიძლება პოლიტიკური კარიერის დასასრულის მიზეზი გახდეს. ნიკა გვარამიას მსგავსი ფიგურები, რომლებიც წარსულში მნიშვნელოვანი პოლიტიკური შეცდომების მონაწილეები იყვნენ (საუბარია პოლიტიკურ გუნდზე) -როგორიცაა პატიმრების წამება, კორუფცია, მედიაზე ზეწოლა და ა.შ.), და პოლიტიკურ სცენაზე ხელახლა გამოჩნდნენ, დასავლურ ქვეყნებში მათ მიმართ საზოგადოება გაცილებით მკაცრი იქნებოდა წარსული ქმედებების გამო. უმნიშვნელოვანეს პოლიტიკურ პოზიციებზე მსგავსი წარსულით დაბრუნება ფაქტიურად გამორიცხულია. მიუხედავად იმისა რომ ის “ოცნების ხელისუფლებამ” პოლიტიკურ პატიმრად აქცია საერთოდ სხვა საქმეზე.
თუ გვინდა, რომ საქართველო დასავლურ სტანდარტებს მიუახლოვდეს, აუცილებელია პოლიტიკურმა ელიტებმა ისწავლონ წარსულ შეცდომებზე პასუხისმგებლობის აღება, ხოლო ხალხმა – გააქტიუროს მოთხოვნები და იყოს უფრო კრიტიკული იმ პოლიტიკოსების მიმართ, ვინც წარსულში სისტემურ დარღვევებში მონაწილეობდნენ.
ავტორი AI
